Jak uprawiać jęczmień browarny?
Jęczmień browarny wydaje się prostą i mało wymagająca uprawa, ale nie jest go tak łatwo wyprodukować. Trzeba uważać i pilnować do samego zbioru. Liczą się tu: termin siewu, nawożenie, warunki atmosferyczne. Mają one niebagatelny wpływ na jakość ziarna.
Jęczmień browarny nie wybacza poprawek w nawożeniu
Jęczmień browarny charakteryzuje się m.in. krótkim terminem wegetacji oraz słabo rozwiniętym systemem korzeniowym, przez co ma duże wymagania glebowe. Tak rozwinięty korzeń – słabiej pobiera składniki pokarmowe i wodę z gleby.
Nawożenie upraw jęczmienia browarnego jest niezwykle ważnym etapem – należy podać tej roślinie to czego najbardziej potrzebuje, ale w odpowiedniej dawce i w odpowiednim terminie. W jego uprawie nie ma miejsca na poprawki w przeprowadzonym nawożeniu, ponieważ odbija się to na jakości i parametrach ziarna pożądanych dla jęczmienia browarnego. W jęczmieniu browarnym trzeba monitorować sytuację na bieżąco i zadbać o ochronę.
Uprawę należy nawozić jedną i odpowiednio dobraną dawką, zwłaszcza azotu i to w jak najwcześniej. Dzielona dawka azotu jest niekorzystna, ponieważ zwiększa zawartość białka w jęczmieniu browarnym, którego optymalna zawartość powinna mieścić się w przedziale 9,5–11,5 proc. Co więcej, odpowiednio dobrane dawki fosforu i potasu zwiększają odporność jęczmienia browarnego na choroby, niedobory wody, czy wyleganie.
Zapotrzebowanie na składniki mineralne najlepiej oceniać na podstawie zasobności gleby i przewidywanego plonu. Wyliczoną w ten sposób dawkę nawozu np. NPK, należy podać bezpośrednio pod korzeń, aby nie stymulować wzrost udziału białek zapasowych. Z kolei azot w całości stosuje się wyłącznie przedsiewnie. Na kompleksach pszennych, po okopowych, dla plonu 45 q wystarcza 40 kg N/ha. Na żytnim dobrym dawkę należy zwiększyć do 50 kg N. Po zbożowych i przemysłowych dawki powinny wynosić 60 i 80 kg N/ha. Takie podejście jest niejako gwarantem, że uzyskamy swój optymalny plon z hektara. Jednakże upraw jęczmienia browarnego należy pilnować od wysiewu do zbioru, ponieważ zbyt wiele czynników oprócz nawożenia wpływa na jego ostateczny plon.
Jakie cechy powinna mieć dobra odmiana jęczmienia browarnego?
Warto znaleźć swoją ulubioną odmianę, jednakże zanim zdecydujemy się na jego uprawę warto zrobić rozeznanie jakie odmiany preferuje słodownia, do której chcemy sprzedać uzyskane ziarno. Słodownie są pod tym względem wybiórcze i skupują tylko wybrane przez siebie odmiany. Najlepiej wcześniej podpisać kontrakt – zyskuje się gwarancję sprzedaży zebranego plonu. Bardzo często skup prowadzą również mniejsze firmy, które pośredniczą w sprzedaży plonów z dużymi słodowaniami.
W Polskich warunkach sprawdzają się takie odmiany jak:
- Propino (hodowla Danko) – tę odmianę wysiewa dość gęsto (165 kg/ha), dobrze plonuje, jest odporna na wyleganie oraz sprawdza się na terenach z deficytem wilgoci. Ponadto ma bardzo niską zawartość białka i wysoką masę 1000 ziaren. Rzadko choruje,
- RGT Planet – ta odmiana wyróżnia się bardzo wysokim i stabilnym plonem. Termin dojrzewania – średnio późny. Cechuje się wysokim wyrównaniem ziarna i niską zawartością białka. Średnio odporna na wyleganie,
- LG Diablo – jest to średnio późna, niska i bardzo wysoko plonująca odmiana o wyrównanym i grubym ziarnie. Jest odporna na wyleganie, źdźbła są sztywne i odporne na łamliwość dokłosia. Odmiana dobrze toleruje również rynchosporiozę i rdzę jęczmienia, co więcej jest odporna na mączniaka prawdziwego.
Kiedy siać jęczmień browarny?
Siew przeprowadza się najwcześniej, jak tylko da się wjechać w pole, o ile pogoda sprzyja ku temu. Może być to nawet w marcu lub na początku kwietnia. Najważniejsze, żeby nie opóźniać terminu siewu, bo wpływa to negatywnie na jakość ziarna – wzrasta zawartość białka, co nie jest pożądane. Wiosenne i raczej już niewielkie przymrozki, nie przemrożą gleby na tyle, więc nie szkodzą ziarnu. Przebiałkowanie jęczmienia to strata dla rolnika. Taki jęczmień nadaje się wyłącznie na pasze, a cena za tonę wychodzi dużo niższa niż browarnego.
Najlepszymi przedplonami dla jęczmienia browarnego są rośliny okopowe lub oleiste.
Zwalczanie chwastów
Plon jęczmienia budują dolne liście. Naszą rolą jest, by od samego jak najskuteczniej zwalczyć chwasty i nie dopuścić do rozwoju chorób i porażenia. Nie jest rzadkością, że wystarczy jeden zabieg mieszaniną na chwasty jedno- i dwuliścienne. Jeżeli problemem na polu jest głuchy owies, aby starać się nad nim zapanować poradzić powinny sobie środki np. Axial 50EC, Fraxial 50 EC.
Jakie czynniki mogą pogorszyć jakość jęczmienia browarnego?
Jęczmienia browarnego należy pilnować właściwie na każdym etapie uprawy. Ważne jest regularnie sprawdzanie pH gleby, a jeśli ono spada można szybko zareagować i regulować je np. poprzez wapnowanie. Jęczmień browarny nie lubi gleb kwaśnych, a raczej lepiej toleruje podwyższone pH. Jednakże wszystko to też zależy od klasy gleby. Jeśli jęczmień będzie miał odpowiednią wilgoć, to na glebach klasy IVb również sobie poradzi. Korzystne warunki atmosferyczne i rozkład opadów sprawią, że i gleba klasy V wyda zadowalający plon jęczmienia browarnego. Ale wystarczy, że gleba na której wysialiśmy jęczmień jest mozaikowata – wtedy choć w dołku jęczmień będzie idealny, to jego górna część będzie przyschnięty.
Szkodliwe dla jakości jęczmienia browarnego są zielone odbicia. Rośliny tej nie można dosuszać na polu w żaden sposób, bo nie będzie miał siły kiełkowania. A siła ta jest w browarze bardzo ważna.
Ponadto, jednym z najważniejszych parametrów jakości jęczmienia browarnego, jest wyrównanie ziarna. Dlaczego? Ziarno wyrównane pod względem wielkości równomiernie chłonie wodę w czasie słodowania, ma wyrównaną niską zawartość białka, co gwarantuje otrzymanie słodu wysokiej jakości.
Susza nie sprzyja dobrym parametrom jęczmienia browarnego – podbija zawartość białka, którego zawartość powyżej 11,5%, sprawia, że jęczmień nadaje się już tylko na pasze. Jest on znacznie tańszy niż browarny.
Niekorzystne dla jakości plonu jest dosuszanie ziarna, ponieważ w trakcie tego procesu często zdarzają się uszkodzenia mechaniczne, chociaż te także zdarzają się podczas czyszczenia czy transportu.
